Kasteeltuin Nijevelt: een groene oase vol geschiedenis

_{Duurzamer030 is de online gids van Milieucentrum Utrecht waar je allerlei duurzame organisaties in Utrecht op één plek kunt vinden.}

Op een zonnige nazomerdag bezoek ik voor Duurzamer030 kasteeltuin Nijevelt in De Meern. Deze tuin, samen met vijf stadsboerderijen en zes stadstuinen onderdeel van Utrecht Natuurlijk, is park en buurtmoestuin tegelijk.

Lang geleden, in de vroege middeleeuwen, stond op deze plek kasteel Nijevelt. Wat resteert zijn wat ruïnes van het kasteel op twee kleine eilandjes en de huidige stadstuin. De tuin ligt op het perceel van de voormalige kasteeltuin, waar vroeger tarwe en groenten geteeld werden door de bewoners van de hofboerderij. Het kenmerkende padenkruis in het midden van de tuin herinnert nog aan vroegere tijden.

Buurtmoestuin

Als ik mijn fiets parkeer zijn vrijwilligers Sylvia en Ans druk bezig in een groentebed. Een stuk grond is voorbereid en leeg gemaakt en de bonen worden gezaaid. Dit is de laatste poging van dit seizoen om boontjes te kweken. De vele regenbuien deze zomer en het koude voorjaar hebben de tuin geen goed gedaan – vooral door de slakkenplaag!

Sylvia, al 18 jaar werkzaam in de buurttuin als vrijwilliger en coördinator, geeft me enthousiast een rondleiding. Samen met haar hondje wandelen we langs alle gewassen en bezienswaardigheden, terwijl Ans verder gaat met zaaien. Sylvia vertelt, terwijl we langs de groentebedden lopen: “We telen allerlei soorten groenten, hier zie je pompoen, courgette en suikermais. Ieder jaar staan de groenten op een andere plek, de zogenaamde wisselteelt. Zo put je de bodem niet uit en de gewassen versterken elkaar op deze manier.”

Op de vraag hoe ze de slakkeninvasie dit jaar bestrijden, antwoordt Sylvia: “We strooien lavameel op de grond, dat werkt perfect! We hebben van alles uitgeprobeerd dit jaar, natuurlijk op duurzame wijze, en van lavameel houden de slakken niet.” Verder wandelen we, langs peperplanten, komkommers die plukrijp zijn en een veldje aardperen. En de prei staat er prachtig bij. De kleigrond hier is vruchtbaar, dat zie je.

Alles wat geoogst wordt is te koop in de oogstkraam op het terrein. Ook fleurige bosjes bloemen uit de bloemenpluktuin, die er dit seizoen helaas wat minder goed bij staat vanwege het weer. En bezoekers mogen in overleg met de vrijwilligers van de tuin hun eigen maaltje bij elkaar zoeken.

Beestenboel

Ezry (witte kip), Xena (zwarte kip), Bruintje en Grijsje, de vier kippen van de buurtmoestuin, scharrelen tevreden rond. Het zijn graag geziene bewoners van de tuin. Op de moestuin staan ook drie bijenkasten waar een imker voor de drie bijenvolken zorgt. Dit jaar heeft ze wel drie keer honing kunnen slingeren en deze pure honing is te koop op de tuin. En naast honingbijen is er ook plek voor wilde bijensoorten. De bijenburcht op het terrein is geïnspireerd door het kasteel Nijevelt, met stenen van het originele kasteel. In gaten en kieren kunnen wilde bijen nestelen.

Natuureducatie en activiteiten

Omliggende scholen komen bij de kasteeltuin langs voor natuureducatie. Basisschoolleerlingen werken in hun eigen moestuintjes of gaan op expeditie in de tuin. Utrecht Natuurlijk heeft een uniek onderwijsprogramma ontwikkeld waar alle basisscholen in Utrecht gebruik van mogen maken. Op vrijdagen is er een Peuters Natuurlijk!-programma waarbij peuters op ontdekkingstocht gaan in de moestuin door lekker te voelen, ruiken, kijken en bewegen tussen al het groen.

Er zijn regelmatig activiteiten op de tuin, zoals de Slootjesdagen, Gluren bij de Buren en verschillende meewerkdagen. Ook bedrijven kunnen hier de handen uit de mouwen steken, wat niet alleen goed is voor teambuilding, maar ook voor een bijdrage aan het groen in de buurt.

Vrijwilligers gezocht

Tijdens de koffiepauze vertelt vrijwilliger Ans wat haar zo aanspreekt aan het werk op de buurtmoestuin. Ze zegt: “Het buiten zijn en zelf groente telen vind ik erg leuk. En iedere keer leer je meer over de natuur, het is erg inspirerend.” Sylvia voegt nog toe, “Nieuwe vrijwilligers zijn van harte welkom! We kunnen altijd extra handen gebruiken in de moestuin!”

Ik vertrek met een tas vol vers geplukte snijbiet, courgettes en komkommer en een heerlijk potje voorjaarshoning. En als bonus neem ik een positieve indruk mee van dit mooie, duurzame buurtinitiatief.

Bezoek de kasteeltuin

Je vindt kasteeltuin Nijevelt aan het einde van de straat Haarlerberg, langs de De Milan Viscontilaan (3453 RM Utrecht). Het terrein is geopend op vrijdag en zaterdag van 10.00 tot 12.00 uur en op maandag, dinsdag en donderdag wanneer de hekken open staan.

_{Artikel: Sandra Röling
Foto’s: Sandra Röling en Marloes van den Heuvel (Utrecht Natuurlijk)}

Meer duurzame plekjes in Utrecht bekijken? Bekijk het overzicht op Duurzamer030.nl.
Duurzamer030 is de online gids van Milieucentrum Utrecht waar je allerlei duurzame organisaties in Utrecht op één plek kunt vinden.