De gemeente wil graag een nieuw intercitystation aan de Koningsweg om het Utrecht Science Park beter te ontsluiten voor treinreizigers. Zo’n belangrijke nieuwe ov-locatie biedt gelijk de mogelijkheid om flink veel woningen te bouwen. Het college van burgemeester en wethouders stelde zelfs voor bijna de hele golfbaan in Mereveld om te vormen tot een woningbouwlocatie. Tijdens de raadsvergadering van 2 oktober bleek een meerderheid van de gemeenteraad daartegen te zijn vanwege de hoge ecologische en cultuurhistorische waarden in het gebied. Hoe het precies zit? Wij zetten de ontwikkelingen tot nu toe voor je op een rijtje.
Om te beginnen: om welk gebied gaat het precies? Dat zie je op de afbeelding hieronder. De dubbele witte lijn is de A27. Het driehoekje waar de pin op staat is het gebied ‘tussen de rails’. Links onderin zie je Lunetten en rechts, ten oosten van de A27, zie je Mereveld.
Wat is het plan?
Gemeente Utrecht wil het gebied Lunetten-Koningsweg over 10 tot 15 jaar ontwikkelen tot een gebied met beter openbaar vervoer, nieuwe woningen, werkruimte en voorzieningen: een nieuwe ‘stedelijke knoop’. Daar hoort ook een nieuw intercitystation bij, aan de spoorlijn naar Arnhem. Het huidige sprinterstation Lunetten blijft daarnaast bestaan.
Een nieuw knooppunt aan de rand van de stad haalt elders in de stad de druk van de ketel wat betreft reizen en wonen, zo redeneert de gemeente. “Het is nodig om het groeiende Utrecht ook in de toekomst leefbaar en goed bereikbaar te houden. Het zorgt voor een betere ov-verbinding tussen Utrecht oost, Centrum en Utrecht Science Park. Daarmee komt ruimte voor woningzoekenden en economische ontwikkeling.”
Uit het eerste onderzoek met verschillende ideeën voor de toekomst is een idee ontstaan over de richting waarmee de gemeente verder wil: de zogenoemde scenariostudie. Hierin zijn vier mogelijke scenario’s opgenomen, met elk een andere insteek wat betreft bebouwing in het gebied.
“Het beoogde ov-knooppunt moet qua reizigersaantallen uitgroeien tot een van de tien grootste van Nederland en een deel van de druk op Utrecht Centraal wegnemen. De daadwerkelijke ontwikkeling van het gebied laat nog op zich wachten. De gemeente verwacht dat de eerste fase van de bouw op zijn vroegst in 2036 is afgerond. In de tussentijd worden circa 450 tijdelijke woningen geplaatst en komt er ruimte voor (culturele) bedrijvigheid.” (DUIC, mei 2025)
Hoge natuurwaarden gebied Mereveld
Het is niet bij alle Utrechters bekend, maar Mereveld, ten oosten van de A27, is een gebied met zeer hoge ecologische en landschappelijke waarden. Mede als gevolg van de inzet van de Vrienden van Amelisweerd zijn eeuwenoude heggen, hagen en struwelen behouden bij de aanleg van de golfbaan in de jaren ’90. Ze vormen een levende genenbank van inheemse soorten. Daarnaast is het een gebied waar dassen en orchideeën voorkomen. Om die reden zijn zowel de Vrienden van Amelisweerd als meerdere politieke partijen geen voorstander van bouwen aan de oostkant van de A27.
Een deel van het gebied is ook onderdeel van Unesco-werelderfgoedlocatie: De Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Vraagtekens bij (communicatie over) de bouwplannen
Het college van burgemeester en wethouders heeft een voorkeursscenario aangegeven na het uitkomen van de Scenariostudie:
“De voorkeursrichting is een combinatie van verschillende scenario’s en bestaat uit een eindsituatie met een hoogstedelijk milieu met:
– een treinoplossing gebaseerd op zowel scenario 2 als 3 met 1 ic-station bij Koningsweg als gewenst eindbeeld en 1 sprinterstation bij Lunetten,
– het HOV-systeem uit scenario 2 met een Bus Rapid Transit in plaats van tram als Waterlinielijn als onderdeel van ‘het Wiel met spaken’;
– en die kans biedt voor een stedelijke ontwikkeling volgens scenario 3 met een fors aantal woningen, arbeidsplaatsen en diverse stedelijke voorzieningen.”
Ter verduidelijking: scenario 3, genoemd in het laatste punt, houdt in dat er ook flink gebouwd gaat worden aan de oostkant van de A27.
Begin september schreef de vereniging Vrienden van Amelisweerd een mail aan de gemeenteraad. Hierin stelden zij, bij de plannen rondom Lunetten/Koningsweg, een gebrek aan communicatie en participatie aan de kaak.
“We hebben kritiek op zowel de inhoud als het besluitvormingsproces. Het Utrechtse College van B&W blijkt al gekozen te hebben voor de variant die van de huidige golfbaan in Mereveld één grote bouwlocatie maakt zonder rekening te houden met enige vorm van participatie of bewonersinbreng. Te verwachten valt dat ook de druk op het landgoed Nieuw Amelisweerd fors zal toenemen zodat dit in feite een stadspark wordt. […] Komende donderdag word wordt de Scenariostudie besproken door de raadscommissie Ruimtelijke Ordening en Grondzaken. Dit terwijl de participatie over de studie nog niet is afgerond en de scenariostudie zelf al zonder enige vorm van participatie, overleg of zelfs maar communicatie vooraf uit de lucht kwam vallen. De Vrienden van Amelisweerd zijn van mening dat elke vorm van besluitvorming dient te worden opgeschort tot bewoners en organisaties een volwaardige inbreng hebben gehad en de gemeenteraad een volwaardig beeld kan hebben van alle gevolgen van de gekozen voorkeursvariant voor de ecologische en landschappelijke waarden van Mereveld en de druk op Amelisweerd.”
ℹ️ Gemeenteraad & college van burgemeester en wethouders
De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders hebben binnen de gemeente ieder hun eigen rol. De gemeenteraad (kortweg: raad) bestaat uit raadsleden die bij de gemeentelijke verkiezingen worden gekozen door de inwoners van Utrecht. De raad stelt regels vast en houdt toezicht op de manier waarop het college dit beleid uitvoert. Het college (van burgemeester en wethouders) zorgt voor het dagelijkse bestuur van de stad. De burgemeester is benoemd door de regering en de wethouders door de gemeenteraad. Het college voert het beleid uit dat door de gemeenteraad is vastgesteld.
Commissiedebat en raadsvergadering
Nadat de mail van de Vrienden van Amelisweerd aan de gemeenteraad was verzonden, werd het onderwerp besproken in een commissiedebat én bij een raadsvergadering.
Commissiedebat
Op donderdag 11 september vond er een commissiedebat plaats. Zo’n debat is verdiepend, maar niet besluitvormend en vindt plaats met een (relatief) kleine groep raadsleden, gericht op een specifiek beleidsterrein. Bij dat debat bleek er geen meerderheid van de aanwezigen te zijn voor het bouwen aan de oostkant van de A27, oftewel Mereveld.
Gemeenteraadsvergadering
Op donderdag 2 oktober werd de scenariostudie Lunetten/Koningsweg besproken door de gemeenteraad bij een raadsvergadering. Tijdens de vergadering gaf Senna Maatoug, wethouder mobiliteit en klimaat & energie, aan dat het eerder genoemde voorkeursscenario “niet meer dan een richting” is. De vier scenario’s uit de studie liggen niet volledig vast, wat betreft dat het mogelijk is dat er uiteindelijk wordt gekozen voor een combinatie van deze, legde zij uit.
Er werd een aantal moties ingebracht. De PvdA bracht met steun van GroenLinks, Volt en de VVD een motie in stemming waarin het college van burgemeester en wethouders wordt gevraagd om scenario 2 uit de scenariostudie als uitgangspunt te nemen en niet te bouwen aan de oostkant van de A27 (Mereveld). Daarbij wordt gevraagd te streven naar één intercitystation en één sprinterstation – waarbij het de voorkeur heeft dat het intercitystation ten westen van de A27 komt. Daarnaast zou de bestaande wijk Lunetten versterkt moeten worden. Op deze motie gaf wethouder Senna Maatoug een ‘oordeel raad’, wat betekent dat het college het besluit aan de gemeenteraad zelf overlaat en er geen standpunt voor of tegen over inneemt. De motie werd met 28 tegen 15 stemmen aangenomen, wat het beschermen van kwetsbare Utrechtse natuur een stap dichterbij brengt.
Ook werd een motie ingediend door EenUtrecht met de vraag of de andere scenario’s in de scenariostudie nog niet worden uitgesloten, maar dat bovenstaande slechts een uitgangspunt is. Alle scenario’s worden dan meegenomen in de volgende fase van de plannen. Deze motie is met 70% van de stemmen verworpen.
Hoe nu verder?
Voor de periode 2026-2030 heeft de gemeente gepland:
- Uitvoeren verschillende onderzoeken en overleg met strategische partners om te bepalen wat mogelijk is.
- Reacties en meningen ophalen bij Utrechters.
Het is niet alleen aan de gemeente wat betreft de precieze uitwerking van het plan; bijvoorbeeld voor het realiseren van het intercitystation zijn NS en Prorail uiteindelijk degenen die besluiten.
Wij houden de ontwikkelingen in de gaten. Wordt vervolgd!
Meer info & verder lezen
- Dit project volgen via de ‘denk mee’-pagina van de gemeente
- Overzicht en documenten gemeenteraadsvergadering 2 oktober 2025
- In de Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040 (RSU) staan de ambities die de gemeente Utrecht heeft op de grote vraagstukken voor de stad.
Wie zijn de Vrienden van Amelisweerd?
De Vrienden van Amelisweerd is een vereniging die zich inzet voor de kwaliteit en de hoge waarden van de landgoederen van Amelisweerd. Al sinds 1978 is de vereniging actief en richt zich op de landgoederen zelf, op het versterken van de natuurwaarden (geen verparking), natuureducatie en natuurinclusieve lokale landbouw. Zij overleggen actief met gemeenten, het Utrecht Science Park en andere instanties over beheerplannen en bouw- en infrastructurele plannen die de landgoederen verder onder druk zetten.
Tekst: Mirjam
Afbeeldingen: Gemeente Utrecht
Nieuwe podcast BuurtNatuur030: parkeerplekken vergroenen!