Met een glimlach én een bezorgde blik betreedt Senna Maatoug, de nieuwe Utrechtse wethouder mobiliteit, klimaat en energie, op 22 januari voor het eerst het podium voor een Utrechts publiek. Ze opent de tentoonstelling ‘Utrechtse Klimaatverdedigers voorop!’ in het stadskantoor, een overzicht van tientallen initiatieven van Utrechtse burgers om het klimaat in de stad en de wereld te ‘verdedigen’. Milieucentrum Utrecht en Kerngroep Ring Utrecht waren aanwezig bij de opening van de tentoonstelling.
“Ik ben blij dat ik dit mag doen”, vertelt Maatoug bij de opening tegenover tientallen genodigden. “Om twee redenen. De eerste is: we zitten hier in de hal van het stadskantoor. Hierboven wordt hard gewerkt door allemaal mensen om de gemeente mooi, toekomstbestendig, sociaal te houden. Maar dat kunnen zij alleen maar doen, omdat jullie er allemaal zijn. Omdat wij hier in een heel bijzondere gemeente wonen met enorme initiatiefrijkheid, ideeën, denkkracht, creativiteit en mensen die ook als iedereen denkt, dit kan niet, gewoon iets voor elkaar krijgen.”
“We staan er niet alleen voor”
Maatoug (GroenLinks) volgde in december Lot van Hooijdonk op als wethouder. Het zijn grote schoenen om te vullen, zegt ze. “We hebben gigantische opgaven. En dat doen we niet alleen. De wereld wordt steeds ingewikkelder. Er zijn mensen die geloven niet dat we problemen hebben. Die stoppen hun hoofd graag in het zand. De tijd die we hebben om de aarde leefbaar door te geven wordt korter en korter. En we zijn tot nu toe niet hele goede voorouders geweest. Daar maak ik mij zorgen over. Dat maakt mij soms angstig.”
Maar ze laat zich niet door die angst raad geven. “Het zorgt er ook voor dat ik met heel veel energie hier sta, jullie aankijk en denk: we staan er niet alleen voor. Wij zijn met enorm veel mensen die dat doorhebben. Die dat omzetten in verhalen, in concrete initiatieven, en die ervoor zorgen, in het klein: wij beginnen hier. Dus de rest kan het hoofd wel in het zand stoppen. Maar daar geven we ons niet aan over. (…) In Utrecht doen we het. In Utrecht beginnen we.”
Mira het Zeepaard
De nieuwe wethouder is niet de (symbolische) hoofdrolspeler van de middag. Een van de eyecatchers is Mira het Zeepaard. Dit opvallende kunstwerk van Nikki Steenbergen verwelkomt de bezoekers links naast de ingang. Het doet denken aan de walvis van afval die enkele jaren geleden in de Catharijnsesingel stond bij TivoliVredenburg. Het idee van het zeepaard is ongeveer hetzelfde. ‘Uit het afval van de zee is een mysterieus zeepaard gezwommen. Mira is een interactief zeepaardenkostuum, gemaakt van materiaal dat in de zee en op stranden wordt gevonden, zoals visnetten, mondkapjes en plastic afval. Ze ademt, beweegt en kijkt je aan. Durf jij Mira te ontmoeten en samen met haar een vuist te maken tegen de Plastic Soup’, luidt de begeleidende tekst bij het kunstwerk.
Steenbergen: “Het doel van Mira is om de plastic soep te brengen naar de nieuwe generatie, om op een positieve en toegankelijke manier kinderen te vertellen over de plastic soep. We hopen ze zo te motiveren om samen een mooiere wereld te maken en dat ze vrienden en familie kunnen aanspreken om geen afval op straat te gooien.”
Naast het maken van Mira het Zeepaard is Steenbergen in het dagelijkse, persoonlijke leven ook bezig met het verdedigen van het klimaat. Zo maakt ze bijvoorbeeld al haar kleding zelf, of koopt ze alleen tweedehands. Verder laat ze alles repareren om haar ecologische voetafdruk te minimaliseren. “Ik doe gewoon zo veel mogelijk mijn best.”
Het Peukenbos
Wie bij een tentoonstelling over Utrechtse Klimaatverdedigers niet kan ontbreken, is Anton Damen, alias De Plandelman. Zijn jarenlange wandelingen met peuken rapen (‘plandelen’) heeft het tweede kunstwerk van de tentoonstelling opgeleverd. Staand voor ‘Het Peukenbos’ van kunstenares Angelina Kumar (gemaakt in samenwerking met de Wastebar van Noreen van Holstein) vertelt Damen wat we zien.
“Dit zijn peuken die we op peukenmeuk in het hele land hebben opgeraapt en geteld. Vijfhonderdduizend, een half miljoen. Dat is heel veel, zeker als je bedenkt dat één peuk duizend liter water kan verontreinigen. Met zo’n peuk kun je niets doen, behalve als je kunstenaar bent. Dan kun je er een ontzettend mooie bijzondere installatie van maken. (…) Hopelijk is dit weer een van de manieren om mensen tot bezinning te brengen en om te zien wat voor enorme milieuramp er onder onze neus en onder onze voeten zich voltrekt.”
Amelisweerd redden
Gedurende de opening van de tentoonstelling, ongeveer anderhalf uur, loopt wethouder Maatoug langs de initiatieven. Zo stopt zij ook bij Jos Kloppenborg, die zich al sinds de jaren zeventig inzet voor Amelisweerd. Kloppenborg is blij met de nieuwe wethouder te spreken. “Ze is prettig direct dus hebben we gelijk een afspraak gemaakt om samen te overleggen over onze gezamenlijke inzet voor Amelisweerd en het regionale alternatief”.
Kloppenborg heeft zelf maar één klimaatdoel voor dit jaar. “Dat is simpel: het tegenhouden dat de weg door Amelisweerd wordt verbreed. Daarmee de natuur redden en tegelijkertijd het asfaltmonster tegenhouden, zodat meer geld wordt besteed aan fiets en openbaar vervoer. Of we dat halen? Er zijn twee kansen. De Raad van State moet uitspraak doen (ze doet dat eind eerste kwartaal, begin tweede kwartaal 2025, red.). En de minister moet de Tweede Kamer nog altijd overtuigen van de Tracéwet, het voorstel zoals het er nu ligt. Wij hopen dat de Tweede Kamer zegt: minister, dat geld kun je veel beter besteden, laten we Amelisweerd redden en op iets anders inzetten.”
“Het mooie werk van mijn voorganger doorzetten”
Aan het eind van de anderhalf uur durende opening is wethouder Maatoug geïnspireerd door de klimaatverdedigende initiatieven van de Utrechtse burgers. Wat ze zelf daaraan gaat bijdragen de komende periode? “We zijn hier op de tentoonstelling. Ik ga doorzetten met alle initiatieven die nu al gebeuren. De mensen die zelf al zijn begonnen. En nog belangrijker: het mooie werk van mijn voorganger doorzetten om ervoor te zorgen dat deze stad klaar is voor de toekomst. Ik ben nu nog aan het inwerken. Over een paar maanden kom ik met een antwoord wat ik er zelf aan ga toevoegen.”
Daar gaan Milieucentrum Utrecht en Kerngroep Ring Utrecht Maatoug dan maar aan houden.
De tentoonstelling ‘Utrechtse Klimaatverdedigers voorop!’ is nog te zien tot en met woensdag 24 september in het stadskantoor.
Door Ingeborg Bijster en Harrie van Veen.
Foto’s en video’s: Harrie van Veen.
Nieuw op Duurzamer030!