Heel Nederland telt mee: zwerfafvalrapers komen aanstaande zondag massaal in actie op De 2de Nationale Prullenbakteldag en nodigen lokale media uit om mee te lopen! De grijpstok blijft thuis, want op deze dag is de smartphone het belangrijkste wapen in de strijd tegen zwerfafval. Anton Damen hoopt in Utrecht zijn record van vorig jaar -200 gekiekte bakken- deze editie te overtreffen. Dit burgeronderzoek is een initiatief van twee van Nederlands bekendste zwerfafvalactivisten, Dirk Groot (de Zwerfinator) en Merijn Tinga (de Plastic Soup Surfer). Samen met andere opruimhelden vormen zij de Plastic Avengers.
Op zondag 26 oktober vindt De 2de Nationale Prullenbakteldag plaats. In meer dan 100 steden en dorpen trekken vrijwilligers er die dag op uit om prullenbakken te fotograferen. Daarmee leveren zij een belangrijke bijdrage aan een landelijk onderzoek naar het zwerfafvalprobleem en de effecten van statiegeld. Ook in Utrecht doen lokale zwerfafvalrapers mee. Onder hen Anton Damen, beter bekend als de Plandelman, die voor de tweede maal van de partij is. “Vorig jaar fotografeerde ik bakken in kleine dorpsgemeenten en kwam ik geen enkel opgetrokken exemplaar tegen, terwijl ik in de Utrechtse wijken tweehonderd bakken documenteerde. Daar zaten een aantal openstaande bakken tussen, maar geen een met een bende eromheen. Die bakken lijken daarmee eerder slachtoffer van vandalisme of wanbeleid, dan van statiegeldjagers.”

Burgeronderzoek belangrijk als antwoord op statiegeldjagers-probleem
De Nationale Prullenbakteldag is een initiatief van de Plastic Avengers, een samenwerking tussen Dirk Groot (Zwerfinator) en Merijn Tinga (Plastic Soup Surfer). Dit onderzoek wordt lokaal ondersteund door ambassadeurs en net zoals vorig jaar, meer dan honderd prullenbaktellers. De aanleiding van dit onderzoek zijn de vele berichten over opengetrokken prullenbakken in grote steden zoals Amsterdam. Zwerfafvalraper en ambassadeur Anton ‘Plandelman’ Damen: ‘’Maar wat we vorig jaar al zagen, is dat dit buiten de grote steden niet tot nauwelijks speelt. Daar zijn de prullenbakken juist schoner en leger, omdat er door het statiegeld veel minder blikjes en flesjes in verdwijnen. Het hardnekkige beeld van de grote rotzooi, geldt maar voor een heel klein deel van Nederland. En wat we ook weten, is dat sinds de invoering van statiegeld op blikjes en flesjes hun aandeel in het zwerfafval met maar liefst 80 procent is gedaald.”
Lokale ogen zijn goud waard
Plastic Avengers Merijn Tinga en Dirk Groot benadrukken het belang van lokale deelname aan dit onderzoek. “Juist de vrijwilligers die wekelijks zwerfafval rapen, kennen hun omgeving als geen ander. Hun observaties zijn goud waard. We nodigen journalisten en lokale bestuurders uit om een uurtje mee te lopen, dan zie je zelf wat er echt aan de hand is’’, aldus Tinga.
Wat wordt er onderzocht?
Tijdens de Nationale Prullenbakteldag worden duizenden prullenbakken door het hele land gefotografeerd. Vrijwilligers onderzoeken:
- hoe vaak prullenbakken opengetrokken of beschadigd zijn;
- of er zwerfafval omheen ligt;
- en of oplossingen zoals statiegeldbakjes, donatieringen of magneetsluitingen werken.
Iedereen kan meedoen: het enige wat vrijwilligers nodig hebben is een telefoon met camera en de gratis Plastic Avengers app*. De foto’s worden vervolgens met AI geanalyseerd, waardoor een betrouwbaar landelijk beeld ontstaat van het ‘opengetrokken prullenbak’-probleem. De resultaten worden later dit jaar gedeeld met gemeenten en Tweede Kamerleden.
Doe mee in Utrecht op zondag 26 oktober (zaterdag 25 oktober mag ook!)
In de stad Utrecht is Anton ‘Plandelman’ Damen de woordvoerder van de Nationale Prullenbakteldag. Daarbij wordt iedereen in Nederland uitgenodigd om mee te doen. Gewapend met een smartphone en de gratis Plastic Avengers App kan iedereen – al wandelend, fietsend of skatend – in een uurtje een bijdrage leveren. Het idee is dat daarbij in zoveel mogelijk kernen de prullenbakken op de foto worden gezet (elke prullenbak die je tegenkomt) en het liefst in verschillende gebieden (winkelgebied, speeltuin, park, buitenwijk, bedrijventerrein). Meedoen in jouw dorp of stad? Meld je dan via dit formulier aan als Prullenbakteller.
Over Plandelman
Is het een vogel, een vliegtuig, een raket? Nee, het is Anton ‘de Plandelman’ Damen: de opruimheld optimistischer dan Superman, socialer dan Spider-man en groener dan de Hulk. Zijn missie: anderen te enthousiasmeren om samen de strijd tegen zwerfafval en plastic vervuiling aan te gaan, en om het werkwoord ‘plandelen’, van wandelen + plastic rapen, in de Dikke van Dale te krijgen. Als ‘binfluencer’ is hij actief op social media en organiseert hij piepkleine en megagrote acties en Plandelsafari’s en Plandeldagen in Utrecht, Rotterdam, Renkum en Eindhoven en was hij medeorganisator van Plastic PeukMeuk 2025 (met een oogst van meer dan 1 miljoen sigarettenfilters op een dag). Kijk voor meer info op www.plandel.nl of volg de Plandelman via Instagram.
*De Plastic Avengers app is ontwikkeld door Kabisa Software Artisans



Verkiezingen: stem op een partij die Amelisweerd spaart