Na een lange strijd over statiegeld kan de consument vanaf 1 juli 2021 kleine plastic flesjes inleveren in ruil voor statiegeld. Een belangrijke stap in de aanpak van plastic vervuiling. Met de invoering van statiegeld op plastic flesjes hoopt de overheid de hoeveelheid zwerfafval aanzienlijk te verminderen.
Wat er aan dit besluit vooraf ging
Al in 2001 werd er door het kabinet gesproken over statiegeld op kleine plastic flesjes. Toenmalig minister van milieu Jan Pronk zette zich in voor deze zaak. De industrie kwam echter met een tegenlobby en het plan werd van tafel geveegd.
In de jaren die volgden werden door meerdere mensen nieuwe pogingen gedaan om statiegeld op de agenda te zetten, maar niets lukte.
De zaak raakte in stroomversnelling in 2017
Toen besloot Merijn Tinga, de Plastic Soup Surfer om een petitie in te dienen bij de regering. Hierin riep hij de regering op om maatregelen te nemen om de vervuiling door plastic flesjes in 3 jaar tijd met 90% te verminderen.
Er werden 55.000 handtekeningen opgehaald en de motie werd aangenomen. Het bedrijfsleven werd als doel gesteld om het aandeel plastic flesjes in het zwerfafval te verminderen met 70 tot 90%.
Om ervoor te zorgen dat de motie daadwerkelijk uitgevoerd zou worden werd in 2017 de Statiegeldalliantie opgericht. Hierbij zijn vrijwel alle Nederlandse gemeenten en honderden andere organisaties, waaronder Milieucentrum Utrecht, bij aangesloten.
Bij het monitoren van het zwerfafval in Nederland in 2018 en 2019 bleek dat het bedrijfsleven niet in staat was om de hoeveelheid afval te verminderen. Sterker nog – het aandeel plastic flesjes nam toe met 7% per meetronde.
Toenmalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven besloot daarom om op 25 april 2020 per 1 juli 2021 statiegeld verplicht te stellen op plastic flesjes.
Wat merkt de consument ervan
Bovenop de prijs van een plastic flesje betaalt de consument per 1 juli 2021 0,15 euro statiegeld. Dat bedrag krijg je volledig terug wanneer je het lege flesje inlevert. Dit kan bij de supermarkt, winkels op grote stations, bemenste tankstations en grote cateraars. Na het inleveren gaat de plastic verpakking het recyclingproces in.
Je herkent een statiegeldfles aan het logo.
Het opruimen van zwerfvuil kost geld. Deze kosten worden uiteindelijk door de belastingbetaler via de jaarlijkse gemeentebelasting betaald. Met de invoering van statiegeld besparen Nederlandse gemeenten veel opruimkosten, en daarmee minder kosten voor de Nederlandse belastingbetaler.
Voordelen voor het milieu
Bij statiegeldsystemen wordt veel meer gerecycled dan nu het geval is. In Nederland wordt momenteel maar 58% van de kleine PET-flessen zonder statiegeld gerecycled. Grote PET-flessen met statiegeld worden voor 95% geretourneerd en dus gerecycled.
Dat statiegeld op plastic flessen en blikjes werkt, bewijzen de 39 landen en regio’s waar dit al ingevoerd is. De recyclagecijfers van PET-flessen en blikjes in deze landen is meer dan 90%.
Door statiegeld blijft de omgeving en de natuur vrij van plastic flesjes. De plastic soep in zee verminderd hierdoor en dierenleed wordt voorkomen. Lokale overheden besparen jaarlijks tientallen miljoenen euro’s aan opruimkosten van zwerfafval.
Door afval op de juiste manier te scheiden en in te leveren wordt PET plastic op de beste manier gerecycled. Dit levert ruim twee keer zoveel geld op per kilo gerecycled materiaal. Door efficiënter gebruik van materialen wordt minder CO2 uitgestoten en minder afval verbrand.
Toekomstplannen
Het positieve nieuws is dat op 3 februari 2021 voormalig staatssecretaris van Veldhoven heeft besloten om ook statiegeld op blikjes in te voeren. Dit gaat in op 1 januari 2023. Hierover later meer.
Boekentip
Wil je meer lezen over de Plastic Soup Surfer? Binnenkort verschijnt er een boek van Merijn Tinga, de Plastic Soup Surfer – hoe één persoon het verschil kan maken. Hierin kan je alles lezen over zijn strijd voor statiegeld.
Artikel: Sandra Röling
Foto’s: www.unsplash.com
Snuffelfiets-community gaat enthousiast verder in 2021