De regio Utrecht kleurt blauw, geel en rood: dankzij de rapportages van het project Snuffelfiets krijgen we meer inzicht in schone(re) fietsroutes, het gedrag van fietsers in de regio, en verbetermogelijkheden op het vlak van gezondheid. Ook weten hoe het zit met het fijnstof in de lucht, en de inzet van alle enthousiaste vrijwilligers? Lees even mee.
Waarom een Snuffelfiets?
Voor degenen die nog niet bekend zijn met het fenomeen ‘Snuffelfiets’: de Snuffelfiets is een fiets met een sensor, die bijvoorbeeld het fijnstof (PM2,5) en de temperatuur in de omgeving meet. Vrijwilligers ondernemen fietstochten met deze Snuffelfietsen in onder meer de regio Utrecht, op initiatief van de Provincie Utrecht. Met als doel: data verzamelen, en daarmee inzicht krijgen in schone(re) fietsroutes, het gedrag van fietsers, en verbetermogelijkheden op het vlak van gezondheid.
Ongezonde lucht kan ten slotte bijdragen aan luchtwegaandoeningen, maar ook hart- en vaatziekten en zelfs dementie (bron: Atlas Leefomgeving). Bestaande ‘vaste’ meters brachten de luchtkwaliteit weliswaar al langer in kaart, maar deze houden minder rekening met de verschillen van dag tot dag, en van straat tot straat. Dat kunnen Snuffelfietsen juist wel. Dus tijd voor wat citizen science!
Nieuwe data en ’toppers’ in kwartaalrapportage over 2023
Milieucentrum Utrecht is samen met de Natuur- en Milieufederatie Utrecht (NMU) verantwoordelijk voor het community management rondom het project Snuffelfiets. Op de website van Samen Meten Utrecht plaatsen we regelmatig updates. De meest recente bevat een kwartaalrapportage over 2023, die mooi laat zien hoe hard alle vrijwilligers zich hebben ingespannen in deze periode.
Fijnstof in de regio Utrecht
Zo zien we in een kaartje van mei 2023 behoorlijke variatie in de luchtkwaliteit in de regio. In de blauwgekleurde gebieden is weinig fijnstof gemeten. Maar in de gele gebieden zit het niveau boven de norm van de WHO (World Health Organization, max. 10 microgram per m3 bij PM 2,5). De oranje bolletjes betekenen: hier zit de hoeveelheid fijnstof zelfs boven de Europese norm (die wat hoger ligt dan de WHO-norm, namelijk: 25 microgram per m3). En je raadt het al: rood is het slechtst voor onze gezondheid.
We zien een aantal uitschieters rondom Vianen en verder naar het zuiden, en wat meer richting noorden en oosten. Waarbij wel opgemerkt moet worden dat deze data alleen gelden voor mei 2023, en afhankelijk zijn van de fietstochten die door de vrijwilligers worden ondernomen. De kaarten voor april en juni zien er weer wat anders uit. Voor deze kaarten en een gedetailleerde legenda, bekijk de kwartaalrapportage (pdf).
Enkele ambitieuze types
We kregen ook meer inzicht in het gedrag en de voorkeuren van de fietsers zelf. Alle verzamelde data worden geanonimiseerd, maar aan de dashboards konden we zien dat er een paar ambitieuze types bij zaten. Verreweg de meeste fietsers reden met een snelheid van 10 tot 15 km per uur, maar enkelen bereikten een snelheid van meer dan 25 km per uur. Die hadden er zin in! Verder waren lokale ritten het populairst: een afstand van 1 tot 5 km per rit kwam het meest voor. En de meeste mensen fietsten gedurende 15 tot 30 minuten.
De populairste fietsroutes
Er zijn enkele hotspots te vinden waar Snuffelfietsers de meeste ritten maken: de stad Utrecht, IJsselstein, Nieuwegein, Houten, Zeist en de Bilt. De routes Amersfoort-Leusden en Maarssen-Muiden werden ook vaak gefietst. In de periode mei t/m juni 2023 zijn er in totaal maar liefst 5.622 ritten gemaakt met de Snuffelfiets.
Meer weten? Lees verder op de projectpagina op de site van Samen Meten Utrecht. De kwartaalrapportage vind je hier. Wil je zelf meefietsen? Of heb je andere suggesties? Mail de organisatie via info@samenmetenutrecht.nl.
Nieuw op Duurzamer030!