Het klimaat is en blijft het “meest stressvolle maatschappelijke probleem” onder de Utrechters. Dat blijkt uit het Bewonerspanel van de tweejaarlijkse Utrecht Monitor. Dat panel bestaat uit 7000 Utrechters die voornamelijk online hun mening hebben gegeven over de staat van de stad. De Utrecht Monitor wordt bijgehouden door de gemeente.
Toch gaat het op klimaat- en milieugebied over het algemeen niet slecht met de stad. Volgens de monitor is Utrecht de afgelopen jaren schoner en leefbaarder geworden, zo staat in het aparte Duurzaamheidsverslag dat onderdeel is van de monitor. De lucht bijvoorbeeld is schoner geworden. De hoeveelheid stikstofdioxide in de lucht stond in 2022 op het laagste niveau sinds het begin van de metingen in 2011. De verkeersbeperkende maatregelen zoals minder (vervuilende) auto’s in de binnenstad werpen duidelijk hun vruchten af. Daarnaast rijden er ook steeds meer schonere voertuigen door de stad.
De meldingen door overlast van houtrook zijn in 2022 ook licht gedaald. Toch zijn we er op dat gebied nog lang niet. Houtkachels en open haarden in woningen en barbecues en vuurkorven buitenshuis veroorzaken nog altijd veel klachten bij mensen die gevoelig zijn voor rook en roet. Vanaf 1 januari 2025 is het verboden om buiten hout te stoken. De gemeente ontwikkelt op dit moment nieuw beleid om aan strengere normen te voldoen van onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie.
Geluidsoverlast en groen
Nog weinig vooruitgang wordt er geboekt bij de ervaren geluidsoverlast. Die is ongeveer hetzelfde gebleven. Daarbij moet wel worden aangetekend dat de stad nog altijd groeit, met het daarbij behorende geluid. Opvallend is wel dat het aantal meldingen over geluidsoverlast door vliegverkeer van en naar Schiphol is toegenomen. Dat kan een gevolg zijn van de grotere aandacht die er is voor de vierde aanvliegroute naar Schiphol en die over de provincie gaat.
In 2023 is 9,1 hectare regenwater afgekoppeld van het riool. Daardoor houden we meer regenwater vast in de stad, in plaats van dat we het laten wegstromen via het riool. Daar staat weer tegenover dat er vorig jaar – ondanks beleid en campagnes zoals tegels wippen – mínder groen was: honderd vierkante meter per huishouden in 2023, ten opzichte van 103 vierkante meter in 2022. De gemeente blijft in de gaten houden of deze dalende trend de komende jaren voortzet.
Welvaart
Ook op andere gebieden dan het klimaat gaat het volgens de Utrecht Monitor over het algemeen goed met de stad. Op veel onderdelen van wat wordt genoemd ‘brede welvaart’ scoort Utrecht goed. De stad groeit hard met 6.390 inwoners (de sterkste groei sinds 2009), met name door buitenlandse migratie. Dit zijn grotendeels kenniswerkers, andere arbeidsmigranten en buitenlandse studenten.
Toch zijn er ook zorgen bij de gemeente. De hele regio kende in 2023 een lage economische groei van 1,0 procent in combinatie met een zeer krappe arbeidsmarkt. Elk jaar zijn meer Utrechtse huishoudens langdurig afhankelijk van een laag inkomen. De woningvoorraad groeide vorig jaar minder snel dan beoogd (netto 1.700 woningen) en een vol stroomnet bedreigt het bouwen van nieuwe woningen.
Vertrouwen
Net als in de rest van het land daalt in Utrecht het vertrouwen in de overheid: in het najaar van 2023 had 38 procent van de Utrechters vertrouwen in de landelijke overheid en 53 procent in de lokale overheid. In beide gevallen ligt het vertrouwen zo’n vier procentpunt lager dan in 2021.
Veel van de cijfers van de Utrecht Monitor zijn te vinden in de databank Utrecht in Cijfers. Het duurzaamheidsverslag van de gemeente is hier te vinden.
Tekst & foto: Harrie van Veen
Meer dan 5.000 Snuffelfiets-ritten in regio Utrecht