De bouwtekeningen liggen er, evenals de ambities. Nu nog uitvoering en invulling. Bij de sneak preview van het te bouwen Upcycle-station in het Utrechtse Hof van Cartesius zijn de circa dertig aanwezige circulaire ondernemers enthousiast en ambitieus. Het is donderdag in de Week van de Circulaire Economie en voor het eerst dit jaar schijnt er een aangenaam warm zonnetje.
Upcyclen betekent dat spullen of losse materialen op zo’n manier worden hergebruikt dat ze een nieuw product van dezelfde of betere kwaliteit worden. Afgelopen jaren werd in Utrecht jaarlijks zo’n 13 miljoen kilogram van het grof huishoudelijk afval gescheiden. Hiervan wordt op dit moment ongeveer 850.000 kilogram apart gehouden door kringloopbedrijven voor verkoop in de winkels.
Met het project Upcyclecentrum Utrecht wil de gemeente het hergebruik van producten en materialen flink vergroten en de hoeveelheid afval die wordt weggegooid, verkleinen tot nul kilo in 2050. Naast het innamepunt in Utrecht-West moet er ook een groot Upcycle-centrum komen in de wijk Lunetten.


Fractietafel
De eindfase voor het te bouwen Upcycle Centrum aan de Cartesiusweg nadert, vertelt Sanderine van Odijk van Loops of Value, dat de aanleg begeleidt. Het nieuwe gebouw staat er eind deze zomer. Nu is het terrein van 325 vierkante meter even verderop nog een grote rommelplaats.
Eén grote klant van het centrum is al bekend. “De gemeente heeft zich al opgeworpen als groot-afnemer”, aldus van Odijk. Logisch natuurlijk, en het aanwezige CDA-raadslid Jantine Zwinkels bevestigt dat. Haar partij heeft onlangs een grote fractietafel heeft aangeschaft bij Buurman, het circulaire houtwerkbedrijf aan het Hof.

Maar bij de gemeente als afnemer moet het natuurlijk niet blijven. Bij het hele project zijn naast de gemeente ook organisaties en stichtingen betrokken als Buurman Utrecht, Wij 3.0, Emmaus Haarzuilens en de nodige anderen uit de duurzaamheidswereld die gaan samenwerken met het centrum in het Hof.
Vraag en aanbod
Hoewel de circulaire ondernemers graag willen beginnen, hebben ze ook vragen. Vooral met de materiaalstromen worstelen ze, al jaren. Wat komt er binnen? Wat kunnen we doen in de nieuwe ruimtes? Welke producten kunnen eruit? Vraag en aanbod sluiten niet altijd goed op elkaar aan, zoveel is weer duidelijk.


Wat wel duidelijk is dat een deel van het aanbod van recyclebare materialen voor het Hof afkomstig zal zijn van de buren van het afvalscheidingsstation aan de Tractieweg. De medewerkers daar krijgen een opleiding om meer oog te hebben voor herbruikbare materialen. Nu worden daar nog te veel materialen weggegooid die prima herbruikbaar zijn. Er komt een container voor herbruikbare spullen.
‘Er kan meer emotie in recycling’
Van Odijk vertelt verder dat de inrichting en de functie van het nieuwe gebouw nog niet af is en vraagt om ideeën van de ondernemers zelf. Eén van hen oppert om naast hout, kleding en ijzer óók oog te hebben voor recycling van IT-spullen, een ondergeschoven kindje in de wereld van de herbruikbare en te repareren spullen. Volgens Maurits Riton Logtenberg liggen er in Nederland nog ruim 5,4 miljoen computers en andere IT-gerelateerde spullen op zolders te verstoffen die allemaal nog wel te hergebruiken zijn.


Over het gebrek aan zichtbaarheid van de circulaire economie en zaken als repaircafés, zijn alle deelnemers het eens. Te veel mensen leven in een bubbel en weten niets of weinig van reparatie en hergebruik. Drempels moeten lager, er kan meer emotie in recycling (“een tweede leven geven”) en misschien kan er zelfs een recycle-winkel komen in het centrum.
And the winner is…
Aan het eind van de ochtend komt er nog groot nieuws binnen op de telefoon van Charlotte Ernst, initiatiefnemer van het Hof van Cartesius. Ze heeft samen met haar zus Bianca een Circulair Award Nederland (categorie Business) gewonnen voor houtwerkplaats Buurman. Uit het juryrapport: Een circulaire bouwmarkt en educatieve houtwerkplaats met Rotterdam, Utrecht, Antwerpen en binnenkort Den Haag – zorgt voor een stedelijk ecosysteem van hergebruik als het nieuwe normaal én maakt van consumenten makers, repareerders en upcyclers.
Tekst & foto’s: Harrie van Veen
