Inwoners van Utrecht meten samen met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) de waterkwaliteit. Vrijwilliger René Brandwijk helpt mee.
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) regelt het waterbeheer in Midden-Nederland. Ze bewaakt de waterkwaliteit door verschillende metingen. HDSR wil het aantal metingen intensiveren door burgers erbij te betrekken. Daarom is het project schone water experiment ook in Utrecht begonnen met samen meten, samen weten. René Brandwijk – mijn collega bij het Milieucentrum Utrecht – is zo’n betrokken burger die HDSR helpt de waterkwaliteit te verbeteren.
Geen voorkennis vereist
Je kan met weinig tijd en zonder voorkennis aan het project deelnemen. Je doet al mee als je één meetpunt adopteert, waar je één keer per maand meet. Je krijgt inzage in de laatste professionele meting door een ecoloog: de eco-scan. Bij de eerste keer invoeren keek René wat daar was ingevoerd als referentiemateriaal. Vaststaande gegevens die lastig te meten zijn – zoals de breedte van de watergang – neemt hij over. René meet verder gegevens zoals watertemperatuur, doorzicht, slibdikte, stroomsnelheid en oeververvuiling. Heb je de meting een paar keer gedaan? Dan ben je met één meting binnen een half uur klaar: een kwartiertje meten en een kwartier de metingen online invoeren.
Extra mankracht
HDSR krijgt met betrokken burgers extra mankracht. Professionele ecologen verrichten elke drie jaar metingen voor HDSR. De informatie die inwoners verzamelen, is een waardevolle aanvulling. Deze informatie helpt bij het verbeteren van de waterkwaliteit en ecologie.
Jannet Kamminga van HDSR: ‘Bewoners kennen het gebied goed en kunnen ideeën delen. Een vrijwilliger in Zeist die al jaren betrokken is bij de waterkwaliteit maakte zich zorgen om de toename en de hoeveelheid kroos. Die zorg wordt intern gedeeld en samen kijken we hoe we op de slechte plekken als eerste aan de slag kunnen gaan: baggeren, kroos verwijderen of toevoegen inheemse waterplanten.
Oeververvuiling
Betrokken burgers ruimen tijdens het watermeten vaak ook de oeververvuiling op. René Brandwijk zit zo in elkaar. De eerste keer dat hij naar zijn geadopteerde meetpunt ging, nam hij zijn vriendin mee. Ze troffen nogal wat oeververvuiling aan en ruimden het op. Enige geruststelling voor René: ‘Het vuil zag er verweerd uit, alsof het er al jaren lag. Bij de meting een maand later was er geen nieuw zwerfafval bij gekomen.’
De invloed van corona
Betrokken burgers laten zich niet tegenhouden door obstakels als corona. René gaf zich in maart op voor de informatiebijeenkomst maar deze ging vanwege corona niet door. Jannet Kamminga stelt: ‘We hadden tweehonderd aanmeldingen. Corona heeft grote invloed. Doordat we niet konden starten met bijeenkomsten, is de start van het project vertraagd met twee maanden en is de groep flink uitgedund naar vijftig deelnemers.’
René liet zich niet weerhouden en worstelde zich door de online instructies heen. In het oorspronkelijke plan konden deelnemers tijdens bijeenkomsten ervaringen uitwisselen. Nu moet hij vertrouwen op zijn eigen interpretatie. Ondanks het gemis aan interactie en feedback zegt René: ‘Ja, ik ben wel van plan het te blijven doen. Ik ben heel trouw!’
Meer lezen?
Het Schone Waterexperiment – zo werkt het
Natuur & Milieu – waterkwaliteit onvoldoende
MCU Meet Je Stad – burgerwetenschapper
Tekst: Huub Sweerts