Het boek Hoe gaan we dit uitleggen beschrijft de opwarming van de aarde en de gevaren van klimaatverandering. Wat kunnen we aan onze (klein)kinderen over 30 jaar vertellen dat we hebben gedaan om de wereld bewoonbaar te houden?
Klimaatjournalist Jelmer Mommers bespreekt in dit boek welke acties wel of niet nodig zijn om de klimaatdoelen te halen: niet meer dan 2 graden opwarming (ten opzichte van het klimaat rond 1750) en de CO2-uitstoot naar nul in 2050. Mommers maakt de urgentie van de boodschap duidelijk en schept tegelijk een hoopvol beeld: het is geen verloren strijd!
Mens en klimaat
Deel 1 van het boek geeft een toegankelijk overzicht van de klimaatverandering die sinds de industriële revolutie in gang is gezet. Het klimaat kent van nature koude periodes (ijstijden) en warme periodes. Volgens de natuurlijke schommeling in CO2 zou het wereldwijde klimaat nu weer naar een ijstijd afkoelen. In plaats daarvan warmt de aarde juist op! Door het kappen van bossen, het verbranden van fossiele brandstoffen en monocultuur landbouw, stoten we meer CO2 uit dan de aarde weer terug kan opnemen. Als er niets verandert aan ons gedrag kan de aarde in een onleefbare planeet veranderen.
Groene droom of koude nachtmerrie
In deel 2 komen twee verschillende scenario’s aan bod. Een doemscenario van hoe de wereld eruit zou kunnen zien in 2050 als ‘we’ (de mensheid, de wereld, de politiek) doorgaan op dezelfde voet. In deze wereld groeit de ongelijkheid en verdeeldheid in een niet duurzame wereld. Als alternatief laat Mommers een droomscenario zien wat we met investeringen en samenwerking tussen landen en met de natuur kunnen bereiken. Bijvoorbeeld, slechts 1,6 graden opwarming in 2050 en een leefbare wereld die we voor de volgende generaties kunnen achterlaten.
Beide scenario’s zijn extreem en slechts mogelijke toekomstbeelden. Uiteindelijk is het onmogelijk te voorspellen welke effecten op de klimaatverandering herstel en uitputting van de natuurlijke rijkdommen exact hebben. Deze processen zetten positieve en negatieve ‘kettingreacties’ in werking. Daarnaast is het ook onzeker hoe de wereldpolitiek en economie hierop reageren. Wat deze scenario’s duidelijk laten zien is de complexe verbindingen en afhankelijkheid tussen de verschillende systemen, en dat ingrijpen in de huidige koers noodzakelijk is.
Hoop en actie
Deel 3 biedt een positief perspectief op deze noodzaak tot ingrijpen. Actie is nodig, en dit gebeurt ook al! Advocaten die rechtszaken aanspannen, investeerders die zich terugtrekken uit fossiele industrieën en de overstap maken naar groene energie en activisten die de bouw van nieuwe kolenmijnen of het kappen van bossen tegengaan. Lang niet al deze initiatieven zijn succesvol, maar een deel is dat wel, en daar kunnen we de hoop uit putten. Elke overwinning is er één en dat maakt de volgende strijd makkelijker te voeren.
Stap voor stap…
Ook op individueel niveau kun je op deze manier in kleine stapjes jouw bijdrage leveren. Ideeën zijn besmettelijk, en verandering op lokaal niveau stimuleert verdere veranderingen. Behalve dat je je kan aansluiten bij lokale (of grotere) initiatieven, zijn er drie vlakken in je persoonlijke omgeving waar je nu al jouw bijdrage kan leveren: voedsel, energie en reizen.
Door minder vlees en meer plantaardig voedsel te eten draag je jouw steentje bij aan het bevorderen van duurzame landbouw. Als jij investeert in groene energie – bijvoorbeeld door het aanleggen van zonnepanelen of een energieleverancier te kiezen die lokale groene stroom levert– stimuleer je de overgang van kapitaal in fossiele bronnen naar groene energie! En als jij ervoor kiest om niet meer te vliegen, bespaar je tonnen CO2 uitstoot (die je voor je noodzakelijke vluchten in ieder geval ook ruimschoots kan compenseren), en het openbaar vervoer in plaats van autoritjes gebruiken draagt bij aan een schonere lucht.
…naar een groene wereld!
Kleine stappen maken het verschil. Alle acties, klein en groot, zijn nodig om de noodzakelijke wereldwijde omwenteling in gang te zetten. Als jij zonnepanelen op je dak zet, krijgt je buurman inspiratie om dat ook te doen. Door bij de volgende barbecue groenten en plantaardige burgers op de grill te leggen ziet dat ene familielid ook dat minder vlees nog steeds heel lekker is. Met deze acties lever jij jouw bijdrage tegen de opwarming van de aarde, en dat kan je aan je (klein)kinderen uitleggen!
Heb je na het lezen van dit review vragen over CO2-uitstoot? Wil je meer ideeën krijgen om klimaatverandering tegen te gaan? Of wil je meer leren over de oorzaken en gevolgen van de opwarming van de aarde? Lees dan het hele boek!
Jelmer Mommers. Hoe gaan we dit uitleggen – Onze toekomst op een steeds warmere aarde. De Correspondent, 2019.
Tekst: Fayette Klaassen
Afbeelding: De Correspondent
Duurzame Uitjes Utrecht: De Moestuin